ваҡ-төйәк эш менән булыу

гадать на бобах — буш фараз менән булыу, хыял итеү

остаться (сидеть) на бобах — төп башына ултырып ҡалыу, һемәйеп (алданып) ҡалыу, алданыу, төпһөҙ санаға ултырыу, тишек кәмәгә (шүмәнгә) ултыртыу

гадать о намерениях чьих-л. — кемдеңдер уй-ниәте хаҡында фараз итеү

гадать на кофейной гуще — бушҡа күрәҙәлек итеү, буш фараз менән булыу

не думал, не гадал — башҡа ла килмәне

глупости городить — ахмаҡ һүҙ һөйләү

городить чепуху — юҡ-барҙы һөйләү

огород городить — юҡҡа маташыу, файҙаһыҙ эш менән булыу

заниматься поделками — ваҡ-төйәк эш менән булыу

поделки из кости — һөйәктән эшләнгән ваҡ-төйәк нәмәләр

сделать своими руками — үҙ ҡулдарың менән эшләү

не верить своим глазам — үҙ күҙҙәреңә ышанмау

у меня своя машина — минең үҙ машинам

у них свой дом — уларҙың үҙ йорттары

иметь свой запах — үҙенә генә хас еҫе булыу

иметь свой метод работы — үҙеңдең эш алымың булыу

добиться своего — үҙенекен итеү

свои люди — үҙ кешеләр

сам не свой; сама не своя — күңелгә толҡа тапмау, болоҡһоу, тынысһыҙ булыу

быть в своём уме — башында аҡылы булыу

идти своей дорогой — үҙ белдегенсә эш итеү, үҙ юлың менән китеү

на своих (на) двоих — үҙ аяҡтарың менән, йәйәүләп (йөрөү)

настоять на своём — үҙенекен эшләү

не своим голосом — йәмһеҙ итеп (аҡырыу)

рассказать своими словами — үҙ һүҙҙәрең менән һөйләп биреү

сказать своё слово — берәй эштә үҙеңде күрһәтеү, үҙ һүҙеңде әйтеү

своя рука владыка — үҙе баш, үҙе түш

умереть своей смертью — үҙ үлемең (әжәлең) менән үлеү

сорвать яблоко с яблони — алмағастан алма өҙөп алыу

уйти с собрания — йыйылыштан сығып китеү

удалить с урока — дәрестән сығарып ебәреү

отдохнуть с полчаса — ярты сәғәттәй ял итеү

прожить в деревне с месяц — ауылда бер айға яҡын йәшәү

он получил с десяток писем — ул унлап хат алды

с месяц назад — бер ай самаһы элек

отъехать с километр — бер километр самаһы китеү

он служит с месяц — ул бер айға яҡын хеҙмәт итә

девочка ростом с маму — әсәһендәй буйлы ҡыҙыҡай

идти с мамой — әсәй менән барыу

поговорить с друзьями — дуҫтар менән һөйләшеү

платок с бахромой — суҡлы шәл

книга с иллюстрациями — рәсемле китап

человек с ружьём — мылтыҡлы кеше

хлеб с маслом — май яғылған икмәк

мешок с мукой — он һалынған тоҡ

ведро с молоком — һөт һалынған күнәк

есть с жадностью — ҡомһоҙланып ашау

слушать с восхищением — һоҡланып тыңлау

идти с песнями — йырлап барыу

проснуться с головной болью — баш ауыртып уяныу

мыть с мылом — һабынлап йыуыу

броситься с кулаками — кемгәлер йоҙроҡ менән ташланыу

послать с курьером — курьер менән ебәреү

у него плохо с сердцем — уның йөрәге ауырта

с самолётом произошла авария — самолёт менән авария булған

явиться с докладом — доклад менән килеү

обратиться с просьбой — үтенес менән мөрәжәғәт итеү

сделать с намерением — маҡсат менән эшләү

познакомить с девушкой — ҡыҙ менән таныштырыу

сравнить с оригиналом — төп нөсхә менән сағыштырыу

согласиться с выводами — һығымталар менән ризалашыу

быть осторожным с огнём — ут менән һаҡ булыу

с миру по нитке – голому рубашка — ил төкөрһә – күл булыр

вернуться с Кавказа — Кавказдан ҡайтыу

напасть на врага с тыла — дошманға тылдан һөжүм итеү

наблюдать за ходом боя с высоты — һуғыш барышын ҡалҡыулыҡтан күҙәтеү

цветы с юга — көньяҡ сәскәләре

картина с выставки — күргәҙмәнән алынған картина

телеграмма с дороги — юлдан килгән телеграмма

с детства — бала саҡтан алып

с первых же дней — беренсе көндәрҙән алып

приготовить с вечера — кистән әҙерләп ҡуйыу

с утра до ночи — иртәнән кискә тиклем

с весны до осени — яҙҙан алып көҙгә тиклем

получить деньги с заказчика — заказ биреүсенән аҡса алыу

урожай с гектара — (һәр) гектарҙан алынған уңыш

брать пример с матери — әсәйҙән үрнәк алыу

перевести с башкирского языка — башҡортсанан тәржемә итеү

копия с документа — документтың күсермәһе

с разрешения родителей — ата-әсәнең рөхсәте менән

с вашего согласия — һеҙҙең ризалығығыҙ буйынса

с согласия автора — автор ризалығы буйынса

умереть с голоду — астан үлеү

писать с большой буквы — ҙур хәреф менән яҙыу

торговать с рук — ҡулдан һатыу

влюбиться с первого взгляда — бер күреүҙән ғашиҡ булыу

кормить ребёнка с ложечки — баланы ҡалаҡ менән ашатыу

иметь деньги — аҡсалы булыу

иметь значение — әһәмиәте бар

иметь при себе паспорт — паспорттың үҙең менән булыуы

комната имеет одно окно — бүлмәнең бер тәҙрәһе бар

он имеет детей — уның балалары бар

ты имеешь возможность — һинең мөмкинлегең бар

не имею времени — ваҡытым юҡ

иметь в виду кого-что — иҫтә тотоу

иметь голову на плечах — аҡыллы булыу, аҡыл менән эш итә белеү

иметь дело с кем-чем — эш итеү

иметь зуб на (против) кого — берәйһенә асыу тотоу, үс һаҡлау

иметь место — ғәмәлдә булыу, урын алыу

вид горной реки — тау йылғаһы күренеше

здоровый вид — сәләмәт төҫ

больной вид — ауырыу төҫ

лукавый вид — шаян ҡиәфәт

важный вид — эре ҡиәфәт

вид из окна — тәҙрә аша булған күренеш

виды Крыма — Ҡырым пейзажы

в виду; на виду — күҙ уңында, күҙ алдында

из вида (из виду) — күҙ уңынан, күҙҙән

при виде — күргәс

на виду у всех — бөтәһенең күҙ алдында

скрыться из виду — күҙҙән юғалыу

на виду у людей — кешеләрҙең күҙ алдында

виды на урожай — уңышҡа иҫәп

виды на будущее — киләсәккә уй, хыял

вид на жительство уст. — паспорт

в виде чего — хәлдә, күренештә, рәүештә

для вида — күҙ буяу өсөн

на вид; по виду; с виду — ҡарар күҙгә, тышҡы күренеше менән

под видом кого — тигән булып, тигән һылтау менән, -ға/-гә һалынып

иметь виды на кого-что — иҫәп тотоу, ниәт тотоу

не подать (не показать) виду — сер бирмәү, белгертмәү

быть на виду — күҙ алдында булыу, иғтибар үҙәгендә булыу

у всех на виду — бөтәһенең күҙ алдында булыу

иметь в виду: — 1) күҙ уңында тотоу

2) иҫәпкә алыу, иғтибар итеү; 3) теләктә булыу, уйҙа булыу; иметься в виду — күҙ алдында тотолоу

ни под каким видом — һис нисек, һис бер хәлдә лә, ни генә булғанда ла

ставить на вид кому — иҫкәртеү, шелтә биреү

терять из виду — күҙ уңынан сығарыу

упустить (выпустить) из виду — онотоу, күҙ уңынан ысҡындырыу

все виды оружия — ҡоралдың бөтә төрҙәре

виды животных — хайуандар төрө

виды глагола — ҡылым төрҙәре

дождь сопровождался грозой — ямғыр йәшенле булды

грипп сопровождается осложнениями — грипп өҙлөгөүҙәр менән үтә

Полярная звезда — Тимерғаҙыҡ йондоҙо

вечерняя звезда — эңер йондоҙо

утренняя звезда — таң йондоҙо

пятиконечная звезда — биш ҡырлы йондоҙ

нарисовать звезду — йондоҙ төшөрөү

маршальская звезда — маршал йондоҙо

звезда счастья — бәхет йондоҙо: лошадь с белой звездой на лбу - йондоҙ ҡашҡа ат

звезда театра — театр йондоҙо

восходящая звезда — даны күтәрелә барған шәхес

морская звезда зоол. — диңгеҙ йондоҙо

звезда первой величины: — 1) күҙгә ташланып торған иң яҡты йондоҙ

2) эше, таланты менән данлы кеше; звёзд с неба не хватать — аҡылы, һәләте менән ғәҙәти кеше булыу

родиться под счастливой звездой — бөркәнсектә тыуыу (бәхетле булыу, бәхете үҙе менән бергә булыу)

считать звёзды — йондоҙ һанау

владеть имуществом — мөлкәткә хужа булыу

владеть конём — атҡа эйә булыу

владеть талантом рассказчика — һөйләү талантына эйә булыу

владеть империей — империяны биләп тороу

владеть классом — класты ҡулда тотоу

владеть людьми — кешеләрҙе буйһондороп тотоу

разнообразные мысли владели им — уны төрлө уйҙар биләп алды

владеть оружием — ҡорал менән эш итә белеү

владеть русским языком — урыҫ телен белеү

владеть даром слова — һүҙ оҫтаһы булыу

владеть рукой — ҡулды йөрөтә алыу

владеть пером — оҫта яҙа белеү, ҡәләм тибрәтә алыу

владеть собой — үҙеңде тота белеү, һалҡын ҡанлы булыу

стать между дверью и окном — ишек менән тәҙрә араһына баҫыу

находиться между школой и магазином — мәктәп менән магазин араһында булыу

тропа между гор — тауҙар араһындағы һуҡмаҡ

пройти между домами — йорттар араһынан үтеү

между двух огней — ике ут араһында

между делом — эш араһында, бушаған арала

между жизнью и смертью — үлем менән йәшәү араһында

бик ауыр, ҡурҡыныс хәлдә; между небом и землёй: — 1) йорт-ерһеҙ (йәшәү, тороп ҡалыу)

2) билдәһеҙ хәлдә (булыу, ҡалыу), ер менән күк араһында; между нами говоря — үҙ-ара ғына әйткәндә

между прочим: — 1) былай ғына

2) һүҙ араһында (яйы килгәндә, һүҙ ыңғайында) әйткәндә; между тем — шул арала (саҡта, ваҡытта)

а между тем — ысындан да, дөрөҫөндә

между тем как — шул уҡ ваҡытта

положить книгу на стол — китапты өҫтәлгә ҡуйыу

влезть на дерево — ағасҡа менеү

надеть на ребёнка пальто — балаға пальто кейҙереү

на разные голоса — төрлө тауыштарға

на новый лад — яңыса

бег на сто метров — йөҙ метрға йүгереү

закрыть на замок — йоҙаҡҡа бикләү

пятнадцать разделить на пять — ун биште бишкә бүлеү

три умножить на три — өстө өскә ҡабатлау

он моложе своего брата на пять лет — ул үҙенең ағаһынан биш йәшкә йәшерәк

сидеть на стуле — ултырғыста ултырыу

лежать на диване — диванда ятыу

вина на мне — ғәйеп миндә

все заботы по дому на ней — бөтә өй мәшәҡәттәре уның өҫтөндә

выступать на съезде — съезда сығыш яһау

учиться на курсах — курстарҙа уҡыу

находиться на излечении — дауаланыуҙа (булыу)

быть на иждивении брата — ағаһы тәрбиәһендә булыу

на той неделе — теге аҙнала

на утренней заре — иртә таңда

свалить вину на другого — ғәйепте башҡа берәүгә ауҙарыу

переписать дом на сына — өйҙө улы исеменә күсереп яҙҙырыу

на ней было пальто — уның өҫтөндә пальто ине

кататься на коньках — конькиҙа шыуыу

приехать на лошади — ат менән килеү

жарить на масле — майҙа ҡыҙҙырыу (майға ҡурыу)

завод работает на нефти — завод нефть менән эшләй

мазь на вазелине — вазелинлы май

варенье на сахаре — шәкәрҙә әҙерләнгән ҡайнатма

на лету — осоп барғанда

на бегу — йүгереп барғанда

на скаку — сабып барғанда

на ходу — барғанда

вернуться на родину — тыуған илгә ҡайтыу

пойти на завод — заводҡа эшкә барыу

идти на голос — тауыш ишетелгән яҡҡа барыу

двигаться на восток — көнсығышҡа табан хәрәкәт итеү

дверь на улицу — ишек урамға табан

наткнуться в темноте на камень — ҡараңғыла ташҡа барып бәрелеү

наскочить на забор — ҡоймаға барып бәрелеү

встреча назначена на завтрашний день — осрашыу иртәгәһе көнгә билдәләнгән

запасаться на зиму — ҡышҡа әҙерләү

приехать на две недели — ике аҙнаға килеү

на первый раз — беренсе тапҡырға

со дня на день — бөгөн-иртәгә, яҡын көндәрҙә, тиҙ арала, ошо арала

с минуты на минуту (с часу на час) — бына хәҙер, хәҙер-хәҙер (тип тороу)

отдать на воспитание — тәрбиәгә биреү

сдать на хранение — һаҡлау өсөн тапшырыу

отрез на платье — күлдәклек тауар

комната на пять человек — биш кешелек бүлмә

учиться на врача — табиплыҡҡа уҡыу

на, возьми — мә, ал

вот тебе и на — бына һиңә кәрәк булһа (ныҡ аптырау белдергәндә әйтелә)

связь между промышленностью и сельским хозяйством — сәнәғәт менән ауыл хужалығы араһындағы бәйләнеш

родственные связи — туғанлыҡ бәйләнештәре

торговые связи — сауҙа бәйләнештәре

поддерживать связь с кем-л. — кем менәндер яҡын мөнәсәбәттә булыу

иметь связь с народом — халыҡ менән бәйләнештә булыу

телефонная связь — телефон аша бәйләнеш

космическая связь — йыһан менән бәйләнеш

работники связи — элемтә хеҙмәткәрҙәре

синее небо — зәңгәр күк

небо покрыто тучами — күк йөҙө болоттар менән ҡапланған

до небес вознести (превознести) — артыҡ маҡтау, күккә күтәреү

небо с овчинку (в овчинку) показалось — ҡурҡҡанға ҡуш күренә

как (как будто, точно и т.п.) с неба упал (свалился) — ҡапыл, көтмәгәндә килеп сығыу, күктән төшкәндәй булыу

бөтә кеше аңлағанды аңламау; между небом и землёй (жить, быть, находиться) — ер менән күк араһында (йәшәү, булыу)

небу жарко (станет) — ҡайҙа барырға белмәҫһең, ҡайҙа инергә тишек таба алмаҫһың

на седьмом небе — атҡа менгәндәй булыу, ныҡ шатланыу

Земля обращается вокруг Солнца — Ер Ҡояш тирәләй әйләнә

капитал обращается медленно — капитал әкрен әйләнә

на бирже ежемесячно обращается миллион рублей — ай һайын биржала миллион һум әйләнеш яһала

хорошо обращаться с подчинёнными — ҡул аҫтында эшләүселәргә яҡшы булыу

уважительно обращаться друг с другом — бер-береңә ихтирам менән мөғәмәлә итеү

уметь обращаться с оружием — ҡорал ҡуллана белеү

осторожно обращаться с приборами — приборҙар менән һаҡ эш итеү

придерживаться рукой за лестницу — ҡул менән баҫҡысҡа тотоноу

придерживаться правой стороны — уң яҡтан барыу

придерживаться особого мнения — айырым фекерҙә булыу

соприкасаться локтями — терһәктәр менән ҡағылыу

земельные участки соприкасаются — ер бүлемдәре сиктәш

наши желания не соприкасаются — беҙҙең теләктәр араһында уртаҡлыҡ юҡ

соприкасаться с различными людьми — төрлө кешеләр менән аралашыу

располагать фактами — мәғлүмәттәргә эйә булыу

располагать свободным временем — буш ваҡыт булыу

располагать временем по собственному усмотрению — ваҡытты үҙе теләгәнсә файҙаланыу

располагать большими средствами — ҙур аҡсалар менән эш итеү

свежий воздух располагает ко сну — саф һауа йоҡо килтерә

располагать поехать в город — ҡалаға китергә уйлау